การศึกษาของบาไฮ

3.1 การอบรมศีลธรรมและอุปนิสัยใจคอ

เจ้าจงเอาใจใส่เป็นที่สุดต่อเรื่องนี้ เพราะพื้นฐาน หลักการที่เป็นรากฐานของโรงเรียนอันดับแรกและสำคัญที่สุดคือ การฝึกฝนศีลธรรมและการแก้ไขปฏิบัติตน

Baha?i Education, Compilation 1976, no.71 พระอับดุลบาฮา

เด็กๆ ต้องได้รับการฝึกฝนอย่างรอบคอบให้มีมารยาทที่สุดและมีความประพฤติดี

Baha?i Education, Compilation 1976, no.78 พระอับดุลบาฮา

โรงเรียนสำหรับการศึกษาเล่าเรียนเหล่านี้ ต้องเป็นศูนย์กลางการฝึกฝนความประพฤติและการปฏิบัติตนในเวลาเดียวกัน และต้องให้ความสำคัญกับอุปนิสัยใจคอและการปฏิบัติตนมากกว่าวิทยาศาสตร์และศิลปะ ความประพฤติที่ดีและอุปนิสัยใจคอที่มีศีลธรรมสูงต้องมาก่อน เพราะนอกเสียจากว่าอุปนิสัยใจคอจะได้รับการฝึกฝน การมีความรู้มีแต่จะเป็นภัย ความรู้เป็นที่น่าสรรเสริญเมื่อควบคู่กับการปฏิบัติตนที่มีจริยธรรมและอุปนิสัยใจคอที่ดี มิฉะนั้นความรู้คือพิษที่ถึงตาย คืออันตรายที่น่าสะพรึงกลัว…

เจ้าจงเอาใจใส่เป็นที่สุดต่อเรื่องนี้ เพราะพื้นฐาน หลักการที่เป็นรากฐานของโรงเรียนอันดับแรกและสำคัญที่สุดคือ การฝึกฝนศีลธรรมและการแก้ไขปฏิบัติตน

Baha?i Education, Compilation 1976, no.71 พระอับดุลบาฮา

แต่พื้นฐานที่ขาดไม่ได้สำหรับทุกสิ่งคือ เขาควรพัฒนาคุณลักษณะทางจิตวิญญาณและคุณความดีที่น่าสรรเสริญของความเป็นมนุษย์ นี้คือสิ่งที่ต้องพิจารณาเบื้องต้น หากบุคคลหนึ่งไม่รู้หนังสือ และกระนั้นสวมใส่ความเป็นเลิศแห่งสวรรค์ มีชีวิตในลมหายใจของพระวิญญาณ บุคคลนั้นจะเกื้อหนุนความผาสุกของสังคม และความไม่สามารถอ่านเขียนของเขาจะไม่เป็นภัยต่อเขา หากบุคคลหนึ่งชำนาญในศิลปะและทุกสาขาความรู้ แต่ไม่ดำเนินชีวิตที่มีศาสนา ไม่มีคุณลักษณะของพระผู้เป็นเจ้า ไม่ถูกกำกับโดยเจตนาที่บริสุทธิ์ หมกมุ่นในชีวิตของเนื้อหนัง เช่นนั้นเขาเป็นบุคคลที่เป็นภัยและจะไม่มีสิ่งใดมาจากวิชาความรู้และความสำเร็จทางปัญญาทั้งหมดของเขา นอกจากความอื้อฉาวและความทรมาน

อย่างไรก็ตามถ้าบุคคลหนึ่งมีลักษณะทางจิตวิญญาณ และคุณความดีที่เรืองรอง มีจุดประสงค์ทางธรรมในชีวิต มีความโน้มเอียงเข้าหาพระผู้เป็นเจ้า และศึกษาสาขาความรู้อื่นๆ ด้วย เมื่อนั้นเรามีแสงสว่าง : ชีวิตภายนอกเรืองรอง อุปนิสัยส่วนตัวผ่องใส หัวใจดี ความคิดสูงขึ้น ความเข้าใจฉับไว ตำแหน่งประเสริฐ

Baha?i Education, Compilation 1976, no.76 พระอับดุลบาฮา

พฤติกรรมที่เสื่อมทรามของเด็กที่โตขึ้นมาทั้งหลาย ที่แสดงออกมาในการแต่งตัว การใช้ภาษา การตลกขบขัน ดนตรี เรื่องเพศ การเสพย์ยาและเครื่องดื่มมึนเมา ความฟุ้งเฟ้อสุรุ่ยสุร่าย ฯลฯ ตลอดจนการใช้ความรุนแรงและก่ออาชญากรรม มักไม่ได้มาจากความชั่วร้ายในจิตใจของเด็ก แต่มักมาจากความเขลาของเด็กที่ไม่รู้จักแยกผิดแยกถูก สิ่งที่ควรหรือไม่ควร หรือรับค่านิยมผิดๆ มา ซึ่งควรป้องกันโดยการอบรมสั่งสอนทั้งที่บ้านและที่โรงเรียน :

รากเหง้าของการทำความผิดคือความเขลา และดังนั้นเราต้องยึดมั่นเครื่องมือแห่งการเข้าใจ และความรู้ อุปนิสัยใจคอที่ดีต้องนำมาสอน แสงสว่างต้องกระจายออกไปไกล เพื่อว่าในโรงเรียนของมนุษยชาติทุกคนจะมีลักษณะสวรรค์ที่เป็นของวิญญาณ และเห็นด้วยตัวเองอย่างไม่มีข้อสงสัยว่า ไม่มีนรกที่โหดร้ายกว่า เหวที่ร้อนเป็นไฟกว่า การมีอุปนิสัยใจคอที่ชั่วร้ายและพิกล ไม่มีหลุมที่มืดกว่า หรือการทรมานที่น่าขยะแขยงกว่าการแสดงคุณลักษณะที่สมควรถูกประณาม

บุคคลต้องได้รับการอบรมสูงถึงขั้นที่ว่า เขาจะยอมให้เชือดคอตนเองดีกว่าจะพูดโกหก และคิดว่าการถูกฟันด้วยดาบหรือแทงด้วยหอก เป็นเรื่องง่ายกว่าการพูดใส่ร้ายหรือให้ความโกรธพาไป

ดังนี้สำนึกแห่งเกียรติและความภาคภูมิจะถูกจุดขึ้นมาเผาผลาญผลผลิตของตัณหา เมื่อผู้นั้นเป็นที่รักยิ่งของพระผู้เป็นเจ้าแต่ละคน จะเรืองคุณลักษณะของวิญญาณดังเช่นดวงจันทร์ที่เจิดจ้า และความสัมพันธ์ของแต่ละคนกับธรณีประตูศักดิ์สิทธิ์ของพระผู้เป็นนายของตน จะไม่เป็นสิ่งลวงตา แต่เป็นความจริงและวางใจได้ จะเป็นเช่นรากฐานของสิ่งก่อสร้าง ไม่ใช่สิ่งประดับประดาหน้าอาคาร

Baha?i Education, Compilation 1976, no.40 พระอับดุลบาฮา

เมื่อพูดถึงศีลธรรมแล้ว อาจมีคำถามว่าจะยึดถืออะไรเป็นมาตรฐาน เพราะทัศนะแต่ละคนแต่ละสังคมแตกต่างกันไป บางคนถือว่าคนเราไม่ควรดื่มสุราเลย บางคนถือว่าดื่มได้บ้างเวลาเข้าสังคมแต่อย่าให้ติดเป็นนิสัย บางคนอาจถือว่าดื่มเป็นนิสัยก็ได้แต่อย่าให้เมา บางคนอาจถือว่าดื่มให้เมาก็ได้แต่อย่าไปอาละวาดคนอื่นเป็นใช้ได้ สังคมหนึ่งอาจถือว่าคนเราไม่ควรใช้ความรุนแรง อีกสังคมหนึ่งอาจถือว่าใช้ความรุนแรงได้เช่นการก่อการร้าย

มาตรฐานศีลธรรมในสังคมตกต่ำลงเรื่อยๆ จนถึงขนาดที่คนในสังคมจำนวนมากยอมรับการคอรัปชั่น ท่านโชกิ เอฟเฟนดิ ได้สอนบาไฮไม่ให้พอใจว่าตนดีแล้วเมื่อเทียบกับคนอื่น เราไม่ควรภูมิใจว่าคนอื่นดื่มเหล่าเกือบทุกวัน เราดื่มนานๆทีก็ดีถมไปแล้ว ไม่เช่นนั้นแล้วศีลธรรมของเราจะตกต่ำตามสังคม คนอื่นดื่มเหล่าหนึ่งขวด เราดื่มหนึ่งแก้ว พอคนอื่นดื่มสองขวด เราก็ดื่มเพิ่มเป็นสองแก้ว ไม่ว่าศีลธรรมในสังคมจะตกต่ำอย่างไร เราก็ควรรักษามาตรฐานศีลธรรมของศาสนาไว้เสมอ และสำหรับบาไฮ คำสอนของพระบาฮาอุลลาห์คือมาตรฐานสำหรับยึดเหนี่ยว :

บรรดาผู้ที่พระผู้เป็นเจ้าเลือกสรร… ไม่ควรมองดูสภาพความเลวทรามในสังคมที่ตนอาศัยอยู่ หรือมองดูหลักฐานทั้งหลายของความเสื่อมศีลธรรมและการปฏิบัติตัวเหลวไหลที่ประชาชนรอบๆตนแสดงออก พวกเขาไม่ควรพึงพอใจกับเพียงความดีเด่นและความเป็นเลิศเมื่อเทียบกับคนอื่น แต่ควรจ้องมองยอดสุดที่ประเสริฐกว่า โดยการตั้งคำแนะนำและคำเคี่ยวเข็ญของปากกาแห่งความรุ่งโรจน์เป็นเป้าหมายสูงสุดของตน เมื่อนั้นจะเป็นที่ตระหนักเลยว่า ยังมีขั้นตอนอีกมากมายเพียงไดที่จะต้องข้ามไป และเป้าหมายที่ปรารถนาอยู่ไกลออกไปเพียงไหน เป้าหมายนั้นไม่ใช่อื่นใดนอกจากการแสดงเป็นตัวอย่างของมาตรฐานศีลธรรมและคุณความดีสวรรค์

Lights of Guidance 1983, no.288 ท่านโชกิ เอฟเฟนดิ

แม้ว่าคำสอนศาสนาจะเป็นมาตรฐานศีลธรรมที่ดีที่สุด และดังนั้นโรงเรียนจึงควรฝึกฝนนักเรียนในหลักธรรมของศาสนาก่อน อย่างไรก็ตามควรระวังไม่ให้การสั่งสอนนี้ทำให้เด็กกลายเป็นคนบ้าคลั่งศาสนา :

โรงเรียนต้องฝึกฝนเด็กในหลักธรรมของศาสนาก่อน เพื่อว่าคำสัญญาและคำขู่ที่บันทึกอยู่ในคัมภีร์ทั้งหลายของพระผู้เป็นเจ้า จะป้องกันเด็กๆ จากสิ่งที่ห้าม และประดับพวกเขาด้วยเสื้อคลุมแห่งบทบัญญัติ แต่การฝึกฝนนี้ต้องอยู่ในระดับที่ไม่เป็นอันตรายต่อเด็ก แล้วนำไปสู่ความบ้าคลั่งอย่างโง่เขลาหรือความดันทุรัง

Baha?i Education, Compilation 1976, no.15 พระบาฮาอุลลาห์

นอกจากการปลูกฝังศีลธรรมโดยตรงในจิตใจแล้ว สิ่งแวดล้อมเองก็มีผล โรงเรียนควรดูแลความสะอาดไม่ว่าจะเป็นตัวอาคาร ห้องเรียน ห้องน้ำ สนามหญ้า ฯลฯ รวมทั้งความสะอาดของตัวนักเรียนเอง เพราความสะอาดแม้ว่าจะเป็นเรื่องภายนอก แต่ก็มีอิทธิพลช่วยยกระดับจิตวิญญาณ :

ในทุกแง่ของชีวิต ความบริสุทธิ์และความวิสุทธิ์ ความสะอาดและความเกลี้ยงเกลา ยกสภาวะของมนุษย์ และช่วยพัฒนาความเป็นจริงภายในของมนุษย์ แม้ว่าจะเป็นทางกายภาพ ความสะอาดจะหนุนนำสภาวะของจิตวิญญาณดังที่ธรรมลิขิตศักดิ์สิทธิ์กล่าวไว้ และถึงแม้ว่าความสะอาดของร่างกายจะเป็นเรื่องภายนอก ก็มีอิทธิพลที่ทรงพลังต่อชีวิตของจิตวิญญาณ นี้เป็นเช่นน้ำเสียงที่หวานอย่างน่าพิศวง หรือทำนองเพลงที่เล่นออกมา แม้ว่าเสียงเป็นเพียงการสั่นสะเทือนในอากาศที่ส่งผลต่อเส้นประสาทหู และการสั่นสะเทือนเหล่านี้เป็นเพียงปรากฏการณ์โดยบังเอิญที่ไปตามอากาศ จงดูว่าการสั่นสะเทือนดังกล่าวทำให้หัวใจรู้สึกเช่นไร ทำนองเพลงที่น่าพิศวงคือปีกสำหรับวิญญาณ และทำให้วิญญาณสั่นไหวด้วยความเบิกบาน ความหมายคือ ความสะอาดทางกายภาพส่งผลต่อวิญญาณของมนุษย์

Selections from the Writings of Abdu?l-Baha, p.146-7 พระอับดุลบาฮา

3.2 ระเบียบวินัย

โรงเรียนของเด็กต้องเป็นสถานที่ที่มีระเบียบและวินัยเป็นที่สุด การสั่งสอนต้องถ้วนทั่ว และต้องมีการจัดเตรียมเพื่อการแก้ไขและขัดเกลาอุปนิสัยใจคอ เพื่อว่าในปีแรกๆ ของชีวิต รากฐานของพระผู้เป็นเจ้าจะถูกวาง และสิ่งก่อสร้างแห่งความวิสุทธิ์จะถูกก่อขึ้นภายในแก่นแท้ของเด็ก

Baha?i Education, Compilation 1976, no.40 พระอับดุลบาฮา

โดยธรรมชาติแล้วเด็กจะซุกซน เข้าหาทุกสิ่งทุกอย่างที่เข้ามาสู่ความสนใจ ควบคุมตัวเองไม่เป็น หากไม่ได้รับการฝึกระเบียบวินัย เด็กจะกลายเป็นคนที่หักห้ามใจไม่เป็น ปล่อยใจไปกับทุกสิ่งทุกอย่างที่มายั่วยวน และจะเป็นปัญหาใหญ่ขึ้นเมื่อเติบโตเป็นวัยรุ่น นอกจากนี้การไม่มีระเบียบวินัย จะทำให้ยากที่จะปลูกฝังอุปนิสัยใจคอที่ดีหรือสั่งสอนเรื่องอื่น :

วินัยบางอย่างไม่ว่าทางกาย ทางศีลธรรมหรือทางปัญญา ที่จริงแล้วขาดไม่ได้ และไม่มีการฝึกฝนที่กล่าวได้ว่าครบถ้วนและอุดมผลหากละเลยองค์ประกอบนี้ เมื่อเกิดมาเด็กห่างไกลจากความสมบูรณ์ เด็กไม่เพียงแต่ช่วยตัวเองไม่ได้ แต่ไม่สมบูรณ์ และถึงกับมีความโน้มเอียงตามธรรมชาติเข้าหาความชั่วร้าย เด็กควรได้รับการฝึกฝน แนวโน้มตามธรรมชาติของเด็กควรได้รับการปรับให้กลมกลืนและควบคุม ระงับและวางระเบียบ เพื่อที่จะรับประกันพัฒนาการทางศีลธรรมและทางร่างกายอย่างมีสุขภาพของเด็ก

Baha?i Education, Compilation 1976, no.122 ท่านโชกิ เอฟเฟนดิ

การควบคุมระเบียบวินัยค่อยๆ ผ่อนคลายลงได้ เมื่อเด็กควบคุมตัวเองมากขึ้น การควบคุมวินัยไม่ควรตึงเครียดหรือกดดันเด็กมากเกินไป ศิลปะการสอนส่วนใหญ่อยู่ที่สอนอย่างไรให้สนุกสนาน เพลิดเพลินแต่มีวินัย ไม่ใช่สนุกจนพล่าน การสร้างบรรยากาศและสำนึกในระเบียบวินัยยังสามารถทำได้โดยการใส่เครื่องแบบนักเรียนที่เหมือนกัน :

ในเรื่องของการจัดตั้งโรงเรียน หากเป็นไปได้เด็กทุกคนควรใส่เสื้อผ้าชนิดเดียวกัน แม้ว่าเนื้อผ้าจะต่างกัน เป็นการดีกว่าที่เนื้อผ้าจะเหมือนกันด้วย อย่างไรก็ตามถ้าสิ่งนี้เป็นไปไม่ได้ ไม่มีภัยอันใด นักเรียนยิ่งสะอาดสะอ้านเท่าไหร่ก็ยิ่งดี พวกเขาควรสะอาดหมดจด

Baha?i Education, Compilation 1976, no.78 พระอับดุลบาฮา

3.3 การให้กำลังใจเด็ก

จงรู้ไว้ว่าเรื่องของการสั่งสอน การแก้ไขและขัดเกลาอุปนิสัยใจคอ การให้ความหวังและกำลังใจเด็กนี้ มีความสำคัญเป็นที่สุด เพราะดังกล่าวคือหลักธรรมของพระผู้เป็นเจ้า

Baha?i Education, Compilation 1976, no.40 พระอับดุลบาฮา

เด็กๆ ที่นำหน้าในชั้นเรียนต้องได้รับรางวัล พวกเขาต้องได้รับกำลังใจ และเมื่อเด็กคนใดก้าวหน้าไปได้ดี พวกเขาต้องได้รับการชมเชยและกำลังใจในการพัฒนาต่อไป

Baha?i Education, Compilation 1976, no.145 พระอับดุลบาฮา

หากนักเรียนได้รับการบอกว่าสติปัญญาของเขาด้อยกว่าเพื่อนๆ นั่นจะเป็นอุปสรรคและตัวถ่วงอย่างยิ่งต่อความก้าวหน้าของเขา นักเรียนต้องได้รับกำลังใจให้คืบหน้า

Baha?i Education, Compilation 1976, no.148 พระอับดุลบาฮา

ศิลปะของความเป็นครูอีกอย่างหนึ่งคือ การให้กำลังใจนักเรียนที่ทำได้ดี โดยไม่ทำให้นักเรียนคนอื่นเสียกำลังใจเพราะคิดว่าตัวเองฉลาดน้อยกว่า ความสำเร็จของนักเรียนคนหนึ่งควรใช้เป็นแรงบันดาลใจให้นักเรียนคนอื่นพยายามมากขึ้น ไม่ใช่ทำให้นักเรียนถือว่าเพื่อนร่วมห้องเป็นคู่แข่ง

3.4 เรียนอ่านเขียนด้วยวิธีการละเล่น

ตั้งแต่อายุห้าปี การศึกษาอย่างมีแบบแผนของเด็กต้องเริ่มต้น กล่าวคือเวลากลางวันเด็กๆ ควรได้รับการดูแลในสถานที่ที่มีครู และควรเรียนรู้การปฏิบัติตนที่ดี

ที่นี่พวกเขาควรได้รับการสอนอักษรและถ้อยคำและการอ่านเล็กน้อยโดยการละเล่น ดังที่ทำกันในบางประเทศที่พวกเขาทำขนมเป็นตัวอักษรและถ้อยคำแล้วให้แก่เด็กๆ ตัวอย่างเช่นพวกเขาทำลูกกวาดเป็นตัว ?ก? แล้วเรียกชื่อลูกกวาดนี้ว่า ?ก? หรือทำลูกกวาด ?ข? และทำเช่นนี้ต่อกับพยัญชนะที่เหลือ แล้วให้ลูกกวาดเหล่านี้กับเด็กน้อย ด้วยวิธีนี้เด็กๆ จะได้เรียนรู้ตัวอักษรต่างๆ ในไม่ช้า…

Baha?i Education, Compilation 1976, no.75 พระอับดุลบาฮา

และเมื่อเด็กมาถึงอายุที่สามารถแยกความแตกต่าง ขอให้ส่งเด็กไปโรงเรียนบาไฮ ซึ่งจะมีการสวดพระธรรมศักดิ์สิทธิ์และสอนแนวความคิดทางศาสนา ที่โรงเรียนนี้เด็กจะเรียนอ่านเขียน อีกทั้งพื้นฐานของความรู้สาขาต่างๆ ที่สามารถเรียนได้โดยเด็ก

ตอนเริ่มต้นครูต้องเอาปากกาใส่มือของเด็ก จัดเด็กเป็นกลุ่มๆ และสั่งสอนแต่กลุ่มตามความสามารถ เมื่อเด็กๆ นั่งเป็นแถวๆ ในสถานที่แห่งหนึ่ง แต่ละคนถือปากกาและมีกระดาษอยู่ข้างหน้าและครูแขวนกระดานดำไว้ต่อหน้าเด็ก ขอให้ครูเขียนบนกระดานดำด้วยชอล์ก แล้วให้เด็กๆ ลอกสิ่งที่ครูเขียน ตัวอย่างเช่นขอให้ครูเขียน ?อเลฟ? หนึ่งตัวและกล่าวว่า ?นี้คืออเลฟ? จากนั้นให้เด็กๆ ลอกตัวอักษรนี้แล้วกล่าวซ้ำว่า ?นี้คืออเลฟ? และทำเช่นนี้ต่อจนจบพยัญชนะ ทันใดที่เด็กๆจำตัวอักษรต่างๆได้อย่างเหมาะสม ขอให้ครูผสมตัวอักษรเข้าด้วยกัน ขณะที่เด็กๆทำตามครูโดยการเขียนตัวอักษรที่ผสมกัน จนกระทั่งโดยวิธีนี้เด็กๆ จำตัวอักษรได้หมดที่เป็นอักษรเดี่ยวๆ และที่ผสมกันเป็นถ้อยคำ จากนั้นขอให้ครูต่อด้วยการเขียนเป็นประโยคต่างๆ ขณะที่เด็กๆ ลอกสิ่งที่ครูเขียนบนแผ่นกระดาษของแต่ละคน จากนั้นขอให้ครูอธิบายความหมายของประโยคให้แก่เด็กๆ

และเมื่อเด็กๆ คล่องภาเปอร์เซีย ขอให้ครูแปลและเขียนคำเดี่ยวๆ และถามนักเรียนว่าคำเหล่านั้นหมายความว่าอะไร หากนักเรียนเข้าใจความหมายเล็กน้อยและแปลคำนั้น ขอให้ครูชมเชยเขา หากนักเรียนทุกคนไม่สามารถทำได้ ขอให้ครูเขียนคำแปลภาษาต่างประเทศไว้ใต้คำนั้น ตัวอย่างเช่น ขอให้ครูเขียนสามา (ท้องฟ้า) ในภาษาอาหรับ แล้วถามว่า : ?เรากล่าวคำนี้ว่าอย่างไรในภาษาเปอร์เซีย ?? หากเด็กคนหนึ่งตอบว่า ?คำนี้แปลเป็นภาษาเปอร์เซียว่าอาเสมาน? ขอให้ครูชมเชยและให้กำลังใจเขา หากเด็กๆ ไม่สามารถตอบ ขอให้ครูเองแปลและเขียนลงไป และให้เด็กๆ ลอก

ต่อมาให้ครูถามว่า : ?พวกเขากล่าวคำนี้ในภาษารัสเซีย หรือฝรั่งเศสหรือตุรกีว่าอย่างไร?? หากเด็กๆ รู้คำตอบ เยี่ยม หากไม่รู้ขอให้ครูกล่าวว่า ?ในภาษารัสเซียหรือฝรั่งเศส คำนี้คือดังนี้และดังนี้? แล้วเขียนคำแปลดังกล่าวบนกระดาน และให้เด็กลอกลงบนกระดาษ เมื่อเด็กๆ คล่องในการแปลคำเดี่ยวๆ แล้ว ขอให้ครูเอาคำเดี่ยวๆ มาผสมกันเป็นประโยค เขียนประโยคนั้นบนกระดานแล้วให้เด็กแปล หากเด็กๆ ไม่สามารถแปล ขอให้ครูเองแปลประโยคนั้นแล้วเขียนคำแปลลงไป แน่นอนว่าเป็นการดีกว่าที่ครูจะใช้หลายภาษา

โดยวิธีนี้ในช่วงเวลาสั้นๆ นั่นคือสามปี เด็กๆ จะชำนาญเต็มที่ในภาษาต่างๆ จำนวนหนึ่งซึ่งเป็นผลของการเขียนถ้อยคำต่างๆ และจะสามารถแปลวรรคหนึ่งจากภาษาหนึ่งไปเป็นอีกภาษาหนึ่ง เมื่อเด็กๆ คล่องในความรู้พื้นฐานเหล่านี้ ขอให้พวกเขาต่อด้วยการเรียนพื้นฐานของสาขาวิชาความรู้อื่นๆ และเมื่อพวกเขาจบการศึกษานี้ ขอให้เด็กแต่ละคนที่สามารถและมีความต้องการอย่างยิ่ง เข้าเรียนในสถาบันการศึกษาขั้นสูงขึ้นไป และศึกษาหลักสูตรก้าวหน้าต่างๆ ในวิทยาศาสตร์และศิลปะ

Baha?i Education, Compilation 1976, no.76 พระอับดุลบาฮา

3.5 เรียนด้วยการถามตอบ

สมาธิของเด็กไม่สามารถรับฟังการบรรยายที่ยาวนาน การสอนเด็กควรใช้วิธีการละเล่นที่สนุกเพลิดเพลิน และถามตอบกัน :

เด็กเหล่านี้ต้องได้รับการฝึกฝนที่ดีตั้งแต่วัยเด็กที่สุด พวกเขาต้องได้รับการฝึกฝนอย่างเป็นระบบที่จะช่วยพวกเขาพัฒนาต่อไปวันแล้ววันเล่า เพื่อว่าพวกเขาจะมีความเข้าใจที่ลึกซึ้งยิ่งขึ้น การเปิดรับทางจิตวิญญาณของพวกเขาจะกว้างขึ้น เมื่อเริ่มต้นวัยเด็กพวกเขาต้องได้รับการสั่งสอน พวกเขาไม่สามารถถูกสอนโดยหนังสือ วิทยาศาสตร์ขั้นพื้นฐานหลายอย่างต้องทำให้เป็นที่ชัดเจนต่อพวกเขาในสถานรับเลี้ยงเด็ก พวกเขาต้องเรียนวิทยาศาสตร์เหล่านี้โดยการละเล่นอย่างสนุกสนาน ความคิดส่วนใหญ่ต้องสอนพวกเขาโดยการพูด ไม่ใช่โดยการเรียนจากหนังสือ เด็กคนหนึ่งต้องตั้งคำถามเด็กอีกคนเกี่ยวกับสิ่งเหล่านี้ และเด็กคนนั้นต้องให้คำตอบ ด้วยวิธีนี้พวกเขาจะก้าวหน้าอย่างมาก ตัวอย่างเช่น ปัญหาคณิตศาสตร์ต้องสอนในรูปของคำถามและคำตอบเช่นกัน เด็กคนหนึ่งต้องถามคำถาม และเด็กอีกคนต้องให้คำตอบ ต่อมาเด็กๆ จะพูดต่อกันและกันเกี่ยวกับเรื่องเดียวกันเหล่านี้ เด็กๆ ที่นำหน้าในชั้นเรียนต้องได้รับรางวัล พวกเขาต้องได้รับกำลังใจ และเมื่อเด็กคนใดก้าวหน้าไปได้ดี พวกเขาต้องได้รับการชมเชยและกำลังใจในการพัฒนาต่อไป

Baha?i Education, Compilation 1976, no.145 พระอับดุลบาฮา

3.6 ดนตรี

ศิลปะการดนตรีเป็นของพระผู้เป็นเจ้าและมีประสิทธิผล ดนตรีเป็นอาหารของวิญญาณและจิตโดยอานุภาพและเสน่ห์ของดนตรี จิตของมนุษย์เบิกบาน ดนตรีมีผลและอิทธิพลอย่างน่าพิศวงในหัวใจของเด็ก เพราะหัวใจของเด็กๆ บริสุทธิ์ และทำนองเพลงมีอิทธิพลอย่างยิ่งในหัวใจของเด็ก ความสามารถที่แฝงอยู่ที่หัวใจของเด็กเหล่านี้ได้รับการประสาท จะแสดงออกมาโดยสื่อของดนตรี ดังนั้นเจ้าต้องพยายามทำให้เด็กๆ ชำนาญ สอนเด็กๆ ให้ร้องเพลงด้วยความเป็นเลิศและมีพลัง เป็นหน้าที่ของเด็กแต่ละคนที่จะรู้บางอย่างเกี่ยวกับดนตรี เพราะการไม่รู้ศิลปะนี้ ทำนองเพลงของเครื่องดนตรีและน้ำเสียงจะไม่เป็นที่เพลิดเพลินอย่างถูกต้อง จำเป็นที่โรงเรียนทั้งหลายจะสอนดนตรี เพื่อว่าวิญญาณและหัวใจของเด็กๆ จะมีชีวิตชีวาและร่าเริง และชีวิตของพวกเขาจะสดใสด้วยความเพลิดเพลิน

Baha?i Education, Compilation 1976, no.147 พระอับดุลบาฮา

3.7 เรียนตามความถนัด

เป้าหมายของการอบรมสั่งสอนนักเรียน ไม่ใช่การหลอมเด็กทุกคนในเบ้าเดียวกันให้ออกมาเหมือนกัน เพราะเด็กแต่ละคนมีความถนัดและพรสวรรค์ต่างกัน ครูควรสังเกตว่านักเรียนมีความสามารถด้านไหน ดึงความสามารถของนักเรียนออกมา และส่งเสริมนักเรียนไปตามนั้น :

อย่างไรก็ตามใช่ว่าเด็กทุกคนจะสามารถศึกษาหลักสูตรก้าวหน้าเหล่านี้ได้ ดังนั้นเด็กๆ ดังกล่าวต้องถูกส่งไปโรงเรียนอุตสาหกรรม ที่ซึ่งพวกเขาจะสามารถได้มาซึ่งทักษะทางเทคนิค และเมื่อพวกเขามีความชำนาญในทักษะดังกล่าว เมื่อนั้นจงให้ความสำคัญกับสิ่งที่เด็กสนใจและชอบ ถ้าเด็กชอบการค้าเช่นนั้นให้เขาเลือกการค้า ถ้าชอบอุตสาหกรรม เช่นนั้นให้เลือกอุตสาหกรรม ถ้าชอบการศึกษาขั้นสูงขึ้นไป เช่นนั้นให้

เลือกความก้าวหน้าของความรู้ ถ้าชอบอย่างอื่นที่เป็นความรับผิดชอบมนุษยชาติ เช่นนั้นให้เลือกดังกล่าว ขอให้เขาอยู่ในสาขาที่เขาชอบ ต้องการและมีความสามารถพิเศษ

Baha?i Education, Compilation 1976, no.76 พระอับดุลบาฮา

ในเรื่องของอุปนิสัยใจคอที่มีมาแต่กำเนิด แม้ว่าการสร้างของพระผู้เป็นเจ้านั้นดีงามทั้งหมด กระนั้นความหลากหลายของคุณลักษณะตามธรรมชาติของมนุษย์ มาจากความแตกต่างของระดับทั้งหมดล้วนเป็นเลิศ แต่เป็นเลิศมากหรือน้อยกว่าตามระดับ ดังนั้นมวลมนุษยชาติมีสติปัญญาและความสามารถ แต่สติปัญญา ความสามารถและคุณค่าของมนุษย์นั้นต่างกัน นี้เป็นที่ประจักษ์

ตัวอย่างเช่นนำเด็กจำนวนหนึ่งมาจากครอบครัวเดียวกัน สถานที่เดียวกัน โรงเรียนเดียวกัน สั่งสอนโดยครูคนเดียวกัน เลี้ยงด้วยอาหารเหมือนกัน ในภูมิอากาศเดียวกัน ให้ใส่เสื้อผ้าเหมือนกัน และเรียนบทเรียนเดียวกัน เป็นที่แน่นอนว่าในหมู่เด็กเหล่านี้ บางคนจะเก่งวิทยาศาสตร์ต่างๆ บางคนจะมีความสามารถธรรมดา บางคนจะปัญญาทึบ ดังนั้นเป็นที่ชัดเจนว่าในธรรมชาติดั้งเดิม มีความแตกต่างของระดับและความหลากหลายของคุณค่าและความสามารถ

Some Answered Questions, p.212 พระอับดุลบาฮา

3.8 เรียนวิชาที่มีประโยชน์

ศิลปะ งานฝีมือและวิทยาศาสตร์ ยกระดับและหนุนนำสภาวะการดำรงอยู่ให้สูงขึ้น ความรู้เป็นเสมือนปีกสำหรับชีวิตของมนุษย์ และบันไดไต่ขึ้นสำหรับเขา การได้มาซึ่งความรู้เป็นหน้าที่ของทุกคน อย่างไรก็ตามความรู้ทางวิทยาศาสตร์ทั้งหลายดังกล่าวควรได้มาจามที่สามารถเป็นประโยชน์แก่ประชาชนทั้งหลายของโลก ไม่ใช่ความรู้ที่เริ่มต้นด้วยถ้อยคำและจบลงด้วยถ้อยคำ

Baha?i Education, Compilation 1976, no.16 พระบาฮาอุลลาห์

ผู้รู้แห่งยุคต้องกำกับประชาชนให้ได้มาซึ่งความรู้สาขาต่างๆ ที่มีประโยชน์ เพื่อว่าผู้รู้เองและมนุษยชาติโดยรวมจะได้ประโยชน์จากความรู้นั้น การเล่าเรียนที่เริ่มต้นและจบลงด้วยถ้อยคำเท่านั้น ไม่เคยมีและจะไม่มีค่าใดๆ บัณฑิตผู้รู้ส่วนใหญ่ของเปอร์เซียอุทิศชีวิตทั้งหมดของตนให้แก่การศึกษา ปรัชญาที่ไม่ออกผลใดในที่สุดนอกจากถ้อยคำ

Baha?i Education, Compilation 1976, no.17 พระบาฮาอุลลาห์

ก่อนจะศึกษาวิชาใดบุคคลนั้นควรถามตัวเองว่า วิชานั้นมีประโยชน์อะไรและจะมีผลอะไรเกิดจากวิชานั้น ถ้าเป็นสาขาความรู้ที่มีประโยชน์ กล่าวคือ ถ้าสังคมจะได้ประโยชน์ที่สำคัญจากวิชานั้น เช่นนั้นแน่นอนว่าเขาควรติดตามวิชานั้นอย่างสุดหัวใจ หาไม่แล้วถ้าวิชานั้นอยู่ที่การอภิปรายโต้ตอบที่ว่างเปล่าและไม่มีประโยชน์ อยู่ที่จินตนาการต่างๆ ที่เชื่อมโยงกันเป็นชุดอย่างไรสาระ ซึ่งไม่ก่อให้เกิดผลอันใดนอกจากความโมโห จะอุทิศชีวิตของตนต่อการเถียงกันด้วยเรื่องเล็กๆ น้อยๆ และโต้แย้งกันอย่างไรประโยชน์ดังกล่าวทำไม

The Secret of Divine Civilization, p.106 พระอับดุลบาฮา

3.6 อิงกับคำสอนบาไฮ

การเรียนรู้โดยการใช้เหตุผลหาข้อสรุปของมนุษย์ไม่อาจถูกต้องทุกครั้ง ความรู้ในสาขาวิชาต่างๆ ที่มนุษย์ทำการวิจัยค้นคว้า ทำการทดลองหาข้อสรุป มีทั้งทฤษฎีผิดพลาดและทฤษฎีที่ถูก ข้อสรุปที่ผิดและถูก ทฤษฎีที่ยอมรับกันว่าถูกในเวลานี้ เมื่อศึกษาค้นคว้ากันต่อไปอาจกลายเป็นทฤษฎีที่ผิด วิทยาศาสตร์ไม่ได้พิสูจน์ความจริงที่สมบูรณ์ตายตัว แต่อาจเป็นเพียงการแย้งสมมุติฐานเดิมเพื่อไปสู่สมมุติฐานใหม่ที่ถูกต้องสมบูรณ์กว่าเดิม ความรู้ที่เรายอมรับกันมิใช่เป็นความจริงเสมอไป แต่อาจเป็นเพียงสิ่งที่ยังไม่ถูกแย้ง หากพบห่านสีขาว 100 ตัว ไม่ได้พิสูจน์ว่าห่านทุกตัวมีสีขาว แต่การพบห่านสีอื่นเพียงตัวเดียวเป็นการแย้งสมมุติฐานนั้น ตราบใดที่ยังไม่พบห่านสีอื่น เราก็ยังยอมรับกันต่อไปว่าห่านทุกตัวมีสีขาว นี่เองที่สามารถช่วยให้เราเข้าใจคำสอนบาไฮเหล่านี้ :

แหล่งกำเนิดวิชาทั้งปวงคือความรู้ของพระผู้เป็นเจ้า

Tablets of Baha?u?llah Revealed after the Kitab-i-Aqdas, p.156 พระบาฮาอุลลาห์

จุดเริ่มต้นและจุดกำเนิดของปัญญาคือการยอมรับสิ่งใดก็ตามที่พระผู้เป็นเจ้าอธิบายไว้อย่างชัดเจน

Tablets of Baha?u?llah Revealed after the Kitab-i-Aqdas, p.151 พระอับดุลบาฮา

ถึงแม้ว่าการได้มาซึ่งวิทยาศาสตร์และศิลปะต่างๆ จะเป็นความรุ่งโรจน์ที่ยิ่งใหญ่สุดของมนุษยชาติ นี้จะเป็นดังว่าก็ต่อเมื่อแม่น้ำของมนุษย์ไหลลงสู่ทะเลที่ทรงอำนาจ และสูดแรงบันดาลใจของพระผู้เป็นเจ้าจากแหล่งกำเนิดบรมโบราณของพระองค์ เมื่อเป็นดังนี้ ครูทุกคนจะเป็นเช่นมหาสมุทรที่ไร้ฝั่ง นักเรียนทุกคนจะเป็นเช่นน้ำพุแห่งความรู้ที่เจิ่งนอง เช่นนั้นหากการไขว่คว้าหาความรู้นำไปสู่ความงามของพระผู้เป็นจุดหมายของความรู้ทั้งปวง เป้าหมายนั้นล้ำเลิศเพียงใด แต่ถ้าไม่ เพียงหยดเดียวอาจปิดกั้นมนุษย์จากกรุณาธิคุณที่หลั่งไหลมา เพราะวิชาความรู้จะมากับความหยิ่งทะนง และนี่เป็นเหตุของความหลงผิดและความเมินเฉยต่อพระผู้เป็นเจ้า

Baha?i Education, Compilation 1976, no.28 พระอับดุลบาฮา

คำสอนของพระบาฮาอุลลาห์สาดแสงมายังชีวิตและความรู้ของมนุษย์มากมายหลายด้านถึงขนาดว่า บาไฮต้องเรียนรู้ก่อนความรู้อื่นเกือบทั้งหมด เพื่อที่จะชั่งข้อมูลที่ตนได้รับ ไม่ใช่ยอมรับข้อมูลนั้นอย่าตาบอด บาไฮได้เปรียบจากการเปิดเผยพระธรรมของพระผู้เป็นเจ้าสำหรับยุคนี้ ซึ่งส่องแสงเหมือนกับเครื่องส่องไฟมายังปัญหามากมายที่ทำให้นักคิดสมัยใหม่ทั้งหลายจนปัญญา ดังนั้นบาไฮต้องพัฒนาความสามารถที่จะเรียนทุกสิ่งจากคนรอบข้าง แสดงความถ่อมตนอย่างเหมาะสมต่อครูของตน แต่สัมพันธ์สิ่งที่ตนได้ยินกับคำสอนบาไฮเสมอ เพราะคำสอนบาไฮจะช่วยให้ตนสามารถแยกทองออกจากขี้ของโลหะแห่งความผิดพลาดของมนุษย์

Lights of Guidance, 1983, no.476 ท่านโชกิ เอฟเฟนดิ

3.10 ความพยายามเป็นเลิศและความพอประมาณ

เมื่อได้รับการฝึกฝนอุปนิสัยใจคอและปูพื้นศีลธรรมในจิตใจเป็นอย่างดีแล้ว วิชาความรู้ที่เด็กเรียนจะทำให้เขามีความสามารถทำตัวเป็นประโยชน์มากขึ้น เด็กจึงควรได้รับการสนับสนุนและกำลังใจให้ไปถึงยอดสุดของความสำเร็จในการศึกษาวิชาความรู้ :

เรื่องที่จะสอนในโรงเรียนของเด็กนั้นมีมากมาย และเพราะว่าขาดแคลนเวลาเราจะกล่าวถึงเล็กน้อยเพียงไม่กี่อย่าง : ประการแรกและสำคัญที่สุดคือการฝึกฝนความประพฤติและอุปนิสัยในคอที่ดี การแก้ไขคุณลักษณะต่างๆ การกระตุ้นความปรารถนาที่จะประสบความสำเร็จและได้มาซึ่งความสมบูรณ์ต่างๆ

Baha?i Education, Compilation 1976, no.77 พระอับดุลบาฮา

พวกเขาต้องได้รับกำลังใจอยู่ตลอดให้กระตือรือร้นที่จะไปถึงยอดสุดของความสำเร็จของมนุษย์ เพื่อว่าตั้งแต่เยาว์วัยที่สุดพวกเขาจะถูกสอนให้มีจุดหมายที่สูงส่ง ปฏิบัติตนดี มีความบริสุทธิ์ไร้มลทินและจะเรียนรู้ที่จะมุ่งมั่นอย่างมีพลังและจุดประสงค์ที่แน่วแน่ในทุกสิ่ง อย่าให้พวกเขาพูดตลกและพูดเล่น แต่ให้คืบหน้าไปสู่เป้าหมายของตนอย่างจริงจัง เพื่อว่าในทุกสถานการณ์พวกเขาจะมีความมุ่งมั่นและแน่วแน่

Baha?i Education, Compilation 1976, no.78 พระอับดุลบาฮา

เป็นหน้าที่ของเด็กๆ ที่จะพยายามเป็นที่สุดในการเรียนศิลปะการอ่านและเขียน…ทักษะการเขียนที่จะจัดเตรียมสำหรับความจำเป็นรีบด่วน จะเพียงพอสำหรับบางคน จากนั้นเป็นการดีกว่าและเหมาะสมกว่าที่พวกเขาจะใช้เวลาในการศึกษาสาขาวิชาต่างๆ ที่เป็นประโยชน์

เกี่ยวกับสิ่งที่ปากกาที่สูงส่งที่สุดลิขิตไว้ก่อนนี้ เหตุผลคือพระผู้เป็นเจ้ารักความสมบูรณ์สูงสุดในศิลปะและทักษะทุกอย่าง

Baha?i Education, Compilation 1976, no.18 พระอับดุลบาฮา

อย่างไรก็ตามความพยายามเป็นเลิศควรได้รับการถ่วงดุลด้วยความพอประมาณ ความพยายามเป็นเลิศไม่ได้หมายความว่าจะต้องทำอะไรให้ได้สมบูรณ์ 100 % ?หากทำข้อสอบได้ 90% เป็นต้องกลุ้มใจ เพราะธรรมชาติของความเป็นมนุษย์คือความไม่สมบูรณ์ หรือสอบได้ที่สองไม่ใช่ที่หนึ่งในห้องก็กลุ้มใจ ในทางกลับกันไม่ควรให้ความพอประมาณเสื่อมถอยไปเป็นความเฉื่อยชา ไม่พยายามเต็มที่ :

อะไรก็ตามที่เกินเลยขอบเขตของความพอประมาณจะหยุดส่งผลที่มีประโยชน์

Tablets of Baha?u?llah Revealed after the Kitab-i-Aqdas, p.169 พระอับดุลบาฮา

หนึ่งในหลักธรรมที่สำคัญที่สุดของศาสนาคือหลักธรรมแห่งความพอประมาณในทุกสิ่ง แม้แต่คุณความดีทั้งหลายหากเกินไป และไม่ถูกถ่วงดุลด้วยคุณความดีอื่นๆ ที่ประกอบกัน สามารถเป็นภัยเหลือคณนา

Family Life, Compilation 2008, no.49 สภายุติธรรมสากล